چیا چیست؟
چیا رمزارزی است که برخلاف بیت کوین یا اتریوم برای استخراج کوین‌های جدید از اثبات کار (PoW) استفاده نمی‌کند؛ در عوض چیا از الگوی اثبات فضا و زمان (PoST) استفاده می‌کند. چیا برای انجام محاسبات، به جای استفاده از دستگاه‌های نیرومند ASIC یا بهترین کارت‌های گرافیک، از فضای خالی هارددیسک برای «زراعت» (فارم) رمزارز با حداقل منابع موجود، استفاده می‌کند. در ادامه به بررسی بیشتر PoST می‌پردازیم.
تاریخچۀ ساخت چیا:
برام کوهن
شبکۀ چیا توسط یکی از بنیان‌گذاران بیت تورنت و مغز متفکر ایدۀ تورنت‌های همتا به همتا یعنی برام کوهن ساخته شد. ایدۀ چیا به‌عنوان بلاک چینی ارتقاء یافته و پلتفرمی برای قراردادهای هوشمند در آگوست ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) به وجود آمد. این شبکه در ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ (۱۹ مارس ۲۰۲۱) اجرایی شده و ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ (۲۱ مارس ۲۰۲۱) تراکنش‌های رمزارز آن برای کاربران فعال شد.
پروژۀ چیا توانسته است پشتیبانی شرکت‌های مانند اندرسون هوروویتز و گلکسی دیجیتال را به خود جلب کند. این پروژه با هدف انجام تراکنش‌های تجاری بین‌المللی که سریع‌تر از بیت کوین باشد، در انتظار جلب نظر بانک‌ها است.
چیا از کد بیت کوین استفاده نمی‌کند و کد منحصر‌به‌فرد خود را دارد. حال سؤال این است، آیا وجود بیت کوین کافی نبود و چه احتیاجی به ایجاد چیا است؟
زمانی که بیت کوین توسعه داده شد، این واقعیت در نظر گرفته نشده بود که زمانی سخت‌افزارهایی به‌خصوص (ASIC-ها) به‌طور کامل از کامپیوترها در امر استخراج پیشی خواهند گرفت، بیت کوین که قصد داشت به‌عنوان شبکه‌ای غیرمتمرکز عمل کند، اکنون در دست عده‌ای از ماینرها افتاده بود که به تولید چیپ‌های ارزان و امکان خرید برق با قیمت عمده‌فروشی دسترسی داشتند.
ماینرهایی که در حال حاضر شبکۀ بیت کوین را کنترل می‌کنند، دارای برتری در رقابت هستند و حتی زمانی که شبکه نیاز به تغییر داشته باشد، با آن مخالفت می‌کنند.
چیا برای حل این مشکل، به ده سال تجربۀ به‌دست‌آمده از شبکۀ بیت کوین دسترسی داشت.
در مقایسه با سایر رمزارزها، چیا به دلیل بلاک چین غیر متمرکزتر دارای امنیت بیشتر است و همچنین به ابزارهای رمزنگاری مدرن‌تری دسترسی دارد که به این شبکه امکان ایجاد تراکنش‌های هوشمندتری را می‌دهد.
چیا به چه معنا است
واژۀ چیا از دانۀ گیاه چیا الهام گرفته است.
چیا تلاش می‌کند با کاهش وابستگی به انرژی، بلاک چینی سبز را ایجاد کند؛ به همین دلیل به جای واژۀ استخراج‌کننده یا ماینر از «فارمر» به معنی کشاورز و به جای استخراج یا ماینینگ از «فارمینگ» به معنی زراعت استفاده می‌کند.
مفهوم فارمینگ، بهترین واژه برای اشاره به استفاده از فضاهای بلااستفاده از هارددیسک‌ها است و کسی که با صبر و حوصله به کاشت چیا می‌پردازد، در نهایت با جوانه‌‌های این گیاه پاداش می‌گیرد.
آیا چیا واقعا رمزارزی سبز است؟
ویژگی اصلی چیا استفاده از مدل اثبات فضا و زمان است؛ مدلی که ادعا می‌کند نسبت به مدل اثبات کار استفاده شده در بیت کوین، بیشتر دوستدار طبیعت است.
چیا با تمرکز بر فضای ذخیره‌سازی به جای استفاده از قدرت پردازشی، سعی در تأمین امنیت شبکۀ خود دارد. بااین‌حال بعضی از منتقدان چیا به این نکته اشاره کرده‌اند که این به معنی تأثیر نگذاشتن بر محیط زیست نیست.
به این دلیل که چیا صرفا از هارددرایو برای فارم استفاده می‌کند، اثرات محیط زیستی ساخت هارد مستقیما به چیا مربوط است.
شبکۀ چیا چگونه کار می‌کند؟
چیا به جای استفاده از کامپیوترهای قدرتمند برای حل مسئله‌های ریاضی، در فضای هارددیسک (HDD) و دیسک حالت جامد (SSD) و با مکانیزمی شانسی، امنیت بلاک چین خود را تضمین می‌کند.
فارمرهای چیا اقدام به ساخت پلات‌های ۱۰۱ گیگابایتی روی فضای هارددیسک خود می‌کنند؛ این پلات‌ها حاوی هش است. زمانی که بلاک جدیدی به بلاک چین چیا افزوده می‌شود، هش آن با هش موجود در درایو فارمرها مقایسه می‌شود، کاربری که نزدیک‌ترین نتیجه را بازگرداند، برندۀ مسابقۀ فارمینگ است و پاداش آن بلوک را دریافت می‌کند.
از آنجایی که ثبت داده‌ها در هارددیسک‌ها نیازمند محاسبات پیچیده نیست، در تئوری، مهاجم به شبکۀ چیا با استفاده از حمل «آسیاب کردن (grinding)»، چندین امکان (هش موجود در پلات در مقایسه با هش درخواستی شبکه) را بررسی می‌کند و نزدیک‌ترین را هدف قرار می‌دهد.
برای جلوگیری از انجام این حمله، شبکه نیازمند مقدار مشخصی از زمان سپری‌شده بین بلاک‌ها است، این بدین معنی است که کاربران نمی‌توانند به‌آسانی با بازنویسی نامحدود یک پلات به حل مسئله بپردازند و تمامی پلات‌های ساخته‌شده برای یافتن مطابقتی با مقدار اعلامی شبکه مورد نیاز است.
اجماع اثبات فضا و زمان چیست؟
چیا از اولین الگوریتم ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین که در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، استفاده می‌کند، این الگوریتم که برای اولین بار توسط ساتوشی در ۲۰۱۸ پیشنهاد شده بود، اثبات فضا و زمان (PoST) نام دارد و جایگزینی برای الگوریتم پرمصرف اثبات کار است.
الگوریتم اجماع PoST از فضای خالی هارددیسک استفاده می‌کند. «اثبات فضا»، تکنیکی رمزنگاری است که در آن فارمرها مقداری از فضای بلااستفاده از هارددیسک خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند؛ اما برای حفظ امنیت بلاک چین، این اثبات باید با «اثبات زمان» همراه باشد.
اثبات فضا و اثبات زمان چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور که اشاره شد، «اثبات فضا» از مقداری از فضای بلااستفاده هارددیسک‌ها استفاده می‌کند. کاربران بلاک چین چیا که به آن‌ها «فارمر» گفته می‌شود، فضای خالی هارددیسکشان را با نصب نرم‌افزاری روی سیستم خود در اختیار شبکه قرار می‌دهند و شبکه مجموعه‌ای از داده‌های رمزنگاری را روی «پلات» ذخیره می‌کند.
چیا هر ۱۰۱ گیگابایت از هارددیسک را یک بخش مجزا در نظر گرفته و آن را پلات می‌نامند.
زمانی که بلاک چین رقابت روی بلاک بعدی را اعلام می‌کند، فارمرها پلات خود را برای داشتن نزدیک‌ترین هش به مقدار اعلام‌شده در رقابت، بررسی می‌کنند. احتمال اینکه فارمری پاداش بلاک را ببرد، برابر با درصد فضای کلی اختصاص داده‌شده توسط او در مقایسه با کل شبکه است. هرچه فارمر فضای بیشتری در اختیار شبکه بگذارد، احتمال بردش بیشتر می‌شود.
«اثبات زمان» به زمانی اندک بین ساخت دو بلاک نیاز دارد. اثبات زمان به‌وسیلۀ «تابع تأخیر قابل تأیید یا VDF» اجرایی می‌شود که به زمانی مشخص برای انجام محاسبات نیاز دارد، البته این فرایند تأیید بسیار سریع است.
فارم چیا به محاسبات متوالی نیاز دارد و از آنجا که دستگاه‌هایی که به‌طور موازی کار می‌کنند در این روش کارساز نیستند، مصرف برق به حداقل می‌رسد.
چیالیسپ (Chialisp)؛ زبان برنامه‌نویسی چیا
چیالیسپ، زبان برنامه‌نویسی جدیدی با امنیت بالا و امکان نظارت آسان است که توسط چیا معرفی شده. این زبان وعده داده است که استفاده از رمزارزها را آسان‌تر از پول نقد خواهد کرد.
این زبان برنامه‌نویسی توسط برام کوهن در بلاگ چیا معرفی شده است و از جمله تراکنش‌های هوشمندی که در اختیار می‌گذارد می‌توان به سکه‌های رنگی، ولت‌ها با نرخ محدود و ولت‌ها با هویت توزیع‌شده اشاره کرد.
رمزارز چیا (XCH) چیست؟
XCH کوین بومی بلاک چین چیا است. فارمرهای چیا به ازای در اختیار گذاشتن منابع، این کوین را پاداش می‌گیرند. رمزارز چیا دارای محدودیت حداکثر موجودی ۲۱٬۸۱۰٬۰۵۲ عدد کوین XCH و به همین دلیل کوینی ضد تورمی محسوب می‌شود.
قیمت رمزارز چیا (XCH) را از کجا می‌توان نگاه کرد؟
برای مشاهدۀ قیمت لحظه‌ای چیا می‌توان از یکی از روش‌های زیر استفاده کرد:
عبارت «chia cryptocurrency price» را در گوگل سرچ کنید.
از وبسایت رسمی چیا، قیمت رمزارز چیا یا همان XCH را مشاهده کنید.
از وبسایت «کوین گکو» قیمت چیا و سایر رمزارزها را به همراه چارت مشاهده کنید.
نحوه خرید چیا؟
برای خرید چیا می‌توان از یکی از صرافی‌های جهانی فعال استفاده کرد. برای پیدا کردن این صرافی‌ها به صفحۀ چیا در وبسایت کوین‌گکو بروید و در پایین صفحه، صرافی‌هایی که در حال حاضر این رمزارز را عرضه می‌کنند مشاهده کنید،
همچنین می‌توانید حجم معاملات روزانه در آن صرافی را نیز مشاهده کنید.
صرافی را انتخاب کنید که برای کاربران ایرانی محدودیت ایجاد نکرده باشد.
جهت مطالعه کامل مقاله به این لینک مراجعه فرمائید.
(◔ ◡ ◔) دربارۀ من:
📷 علی محمد صَلاحی هستم، نویسنده کتاب شاهراه‌وب و ده‌ها مقاله گسترۀ بازاریابی دیجیتال، مدرس دوره‌های آموزشی آنلاین و وبینار همچنین مشاور و آسیب شناس کسب و کارهای مجازی. به مدیران و کارآفرینان کمک می‌کنم که کسب‌وکارشان را در دنیای دیجیتال بهینه‌سازی کنند تا به درآمدهای بیشتری برسند. از نظر من یکی از مهم‌ترین دلایل شکست در دنیای دیجیتال، باور نداشتن آن است!
📷 تولید محتوا: علی محمد صلاحی
📷 پانوشت: انجام هر کار محالی در واقعیت، غیرممکن در دیجیتال، نیست!
📷 شعار: دنیای دیجیتال، دنیای آرزوها!
📷 وبسایت: www.alisalahi.ir
